زنجیره هوشمند بایننس یک بلاکچین موازی با زنجیره بایننس بوده که برای رفع محدودیت این شبکه در اجرای قرارداد هوشمند و سایر امور غیرمتمرکز به وجود آمده است. زنجیره هوشمند بایننس به نحوی مؤثر، عملکرد زنجیره بایننس را گسترش داده است.
اما آیا واقعاً شبکه اسمارت چین بایننس، غیرمتمرکز بوده و به اهداف خود نایل آمده است؟
مقدمه
بایننس اغلب به عنوان محبوب‌ترین صرافی ارزهای دیجیتال در دنیا شناخته می‌شود. این صرافی در سال ۲۰۱۷ شروع به کار کرد و پس از دو سال شبکه بلاکچین خود را با نام زنجیره بایننس یا Binance Chain افتتاح کرد. در نهایت سال ۲۰۲۰ زنجیره هوشمند بایننس یا Binance Smart Chain با تمرکز بر فراهم کردن معاملات سریع و غیرمتمرکز راه‌اندازی شد.
به طور کلی به دلیل محدودیت‌های ذاتی سازوکارهای بلاک چینی، زنجیره‌ها انعطاف‌پذیری چندانی ندارند و شبکه‌های بلاکچین غیرمتمرکز دارای چالش‌ها و نواقصی هستند. عدم مقیاس‌پذیری، بالا بودن کارمزدها و سرعت انجام تراکنش‌ها از جمله این محدودیت‌ها هستند. در چنین شرایطی اضافه کردن بستری برای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز به خودی خود دشمن مقیاس پذیری شبکه است.
حتی قراردادهای هوشمندی که در سیستم برای معاملات سریع بهینه‌سازی شده‌اند؛ ممکن است خود به تنهایی شبکه را شلوغ کنند. به عنوان مثال زمانی که بازی CryptoKitties در زنجیره و بلاک چین اتریوم به اوج محبوبیت خود رسید؛ ساختار این بلاکچین با بحران رو به رو شد.
با توجه به این مسائل، بایننس می‌دانست که غیرمتمرکز بودن و مقیاس پذیری بالا همزمان در یک شبکه اجرا شدنی نیست و این همان نقطه‌ای است که زنجیره هوشمند بایننس خود را عرضه می‌کند.
درست ۶ ماه پس از لانچ اسمارت چین بایننس، به دلیل ارزان و سریع بودن تراکنش های این شبکه و شباهتش با اتریوم، بسیاری از توسعه دهندگان DApp بر روی شبکه اتریوم، نسخه مخصوص شبکه اسمارت چین خود را نیز ایجاد نمودند. همین مسئله باعث رشد تعداد تراکنش از ۱۲۲ تراکنش در روز اول لانچ به ۲.۵۳ میلیون تراکنش در تاریخ ۲۱ مارچ ۲۰۲۰ گردید.
زنجیره هوشمند بایننس (BSC) چیست؟
زنجیره هوشمند بایننس (BSC) بلاکچینی است که موازی با زنجیره بایننس فعالیت می‌کند. برخلاف زنجیره بایننس، زنجیره هوشمند بایننس از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کرده و همچنین با ماشین مجازی اتریوم (EVM) نیز سازگار است.
به زبان ساده می‌توان گفت که زنجیره هوشمند بایننس و زنجیره بایننس دو بلاکچین هستند که در کنار یکدیگر فعالیت می‌کنند و زنجیره هوشمند بایننس یک راه حل مقیاس پذیری لایه دو یا بیرون زنجیره‌ای (off-chain) نیست و یک بلاکچین مستقل است. این زنجیره حتی در صورت آفلاین بودن زنجیره بایننس هم می‌تواند به فعالیت خود ادامه بدهد. هرچند بد نیست بدانید که این دو زنجیره از نظر طراحی تا حد زیادی به یکدیگر شبیه اند.
پروتکل مورد استفاده در اسمارت چین یعنی BEP-20 در حال جایگزینی پروتکل قدیمی BEP-2 است. خاطر نشان می‌گردد بایننس مدت‌هاست که بر روی پروتکل قدیمی خود BEP-2 یا همان بایننس چین توسعه انجام نداده و این پروتکل در حال منسوخ شدن می‌باشد.
هدف از طراحی این زنجیره هوشمند، افزودن امکان قراردادهای هوشمند به اکوسیستم بایننس بوده به نحوی که عملکرد و توان بالای زنجیره بایننس حفظ شود.
از آنجایی که زنجیره هوشمند بایننس BSC با EVM یا ماشین مجازی اتریوم سازگار است بنابراین سنگ بنای این بلاکچین بر اساس پشتیبانی از دنیای پرکاربرد ابزارهای اتریوم و DApps پایه‌گذاری شده است. به این شکل که توسعه‌دهندگان بتوانند پروژه‌های خود را از اتریوم به زنجیره هوشمند بایننس منتقل کنند.
به عنوان مثال برنامه‌هایی مانند MetaMask می‌توانند به راحتی برای کار با BSC پیکربندی شوند و تنها کافی است جزئیاتی را در تنظیمات تغییر دهید.
زنجیره هوشمند بایننس چگونه کار می‌کند؟
اجماع یا خرد جمعی
زنجیره هوشمند بایننس از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) یا به طور دقیق‌تر Proof of Staked Authority (یا PoSA) استفاده می‌کند. در این ساز و کار افراد می‌توانند با استیک کردن توکن بایننس به اعتبارسنج‌های شبکه تبدیل شوند. در صورتی که آنها بتوانند یک بلوک معتبر را شناسایی کنند؛ کارمزد به عنوان پاداش به آنها تعلق خواهد گرفت.
عملاً این مکانیسم اجماع راهکاریست برای بهبود کارمزد به قیمت قربانی کردن عدم تمرکز و مقاومت در برابر سانسور!
برخلاف بسیاری از ارزهای دیگر، با ایجاد یک بلوک جدید در زنجیره هوشمند بایننس، توکن بایننس جدیدی به عنوان یارانه آن بلوک تولید نمی‌شود. در واقع توکن بایننس از نوع تورم زا نبوده و عرضه آن با گذشت زمان کاهش می‌یابد و تیم بایننس به طور مرتب توکن‌های بایننس را از چرخه بازار خارج می‌کند یا اصطلاحاً سکه‌ها را می‌سوزانند.
سازگاری میان زنجیره‌ای
زنجیره هوشمند بایننس در اصل به عنوان یک سیستم مستقل اما تکمیل‌کننده زنجیره بایننس در نظر گرفته می‌شود. برای اینکه کاربران بتوانند دارایی های خود را از یک بلاکچین به دیگری منتقل کنند؛ در طراحی از معماری دوزنجیره‌ای (Dual-Chain) استفاده‌شده است. به این ترتیب، علاوه بر حفظ سرعت تراکنش ها در زنجیره بایننس امکان توسعه برنامه های قدرتمند غیرمتمرکز در زنجیره هوشمند بایننس وجود دارد و کاربران می توانند از امکانات گسترده این اکوسیستم بهره ببرند.
علاوه بر این می‌توان توکن های با استاندارد BEP-2 و BEP-8 زنجیره بایننس را با توکن های BEP-20 که دارای استاندارد جدید زنجیره هوشمند بایننس هستند به سادگی جابجا کرد.
شما می توانید برای جابجایی توکن ها از یک زنجیره به زنجیره دیگر (به عنوان مثال، BEP-2 به BEP-20 یا بالعکس) به سادگی از کیف پول زنجیره‌ای بایننس (Binance Chain Wallet) که در افزونه مرورگرهای کروم و فایرفاکس در دسترس اند؛ استفاده کنید. علاوه بر این، تراست والت، متامسک، Math Wallet, Ledger, TokenPocket, Bitkeep, ONTO, Safepal, and Arkane امکان دسترسی به زنجیره هوشمند بایننس را برای شما فراهم خواهند کرد. به طور کلی فاصله شما با استفاده از امکانات زنجیره هوشمند بایننس تنها یک کیف پول خواهد بود.
امور مالی غیرمتمرکز در زنجیره هوشمند بایننس
به خاطر قابلیت وام دهی و وام گیری یا پلتفرم های مبادله ای که روی اسمارت چین بایننس به وجود آمده است، آیا می توان آن را یک سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) نامید؟ حتی مدیرعامل بایننس یعنی چانگ پنگ ژائو نیز با توجه به ماهیت شبه متمرکز شبکه این چنین فکر نمی کند و عملاً ما بر روی زنجیره هوشمند بایننس با یک سیستم مالی غیرمتمرکز متمرکز (CeDeFi) مواجهیم!
این سیستم به کاربران اجازه شرکت در برنامه های مالی نظیر وام دهی، وام گیری، شرکت در استخرهای لیکوئیدیتی یا حتی ییلد فارمینگ میدهد اما از آنجایی که گره‌های مدیریت کننده شبکه محدود و مشخص شده هستند و قوانین شبکه نیز از سوی بایننس تصمیم گیری و اعمال می گردد، این وقایع در یک ساختار متمرکز در حال وقوع است.
به عنوان مثال، برنامه‌هایی مانند پنکیک سواپ به کاربران اجازه میدهد تا دارایی‌های خود را بدون نیاز به احراز (مانند یونی سواپ) جابجا کنند، به کشت سود یا yield farming بپردازند و یا به پیشنهاد‌ها رأی دهند.
در حال حاضر برخی از دارایی‌های دیجیتال مانند BTC ، LTC ، ETH ، EOS یا XRP در زنجیره بایننس به عنوان “سکه‌های وابسته یا pegged coins” وجود دارند و این توکن ها به دارایی‌های زنجیره بومی خود وابسته هستند. برای استفاده از این دارایی ها، ابتدا باید دارایی را به میزان ۱ به ۱ در بلاکچین بومی همان ارز قفل کنید و در ازای آن، معادلش را در بلاک چینی دیگر دریافت کنید. این کار در پل های تبدیل که به صورت قرارداد هوشمند در نظر گرفته شده اند اما نهایتاً در اختیار بایننس قراردارند ممکن خواهد بود. پس عملاً برای استفاده از قابلیت تبدیل در شبکه اسمارت چین، شما به جای دارایی واقعی خود، یک اعتبار از سمت شبکه اسمارت چین دریافت می کنید. این اعتبار کاملاً وابسته به شرایط متولی شبکه یعنی بایننس می باشد و ریسک آن متوجه کاربران شبکه!
به عنوان مثال:
ممکن است تصمیم بگیرید ۱۰ بیت کوین BTC را قفل کنید تا ۱۰ BTCB در زنجیره بایننس دریافت کنید. در هر زمانی، امکان ترید و معامله بیت کوین بایننسی یا BTCB با بیت کوینی که در بلاکچین اصلی بیت کوین موجود است وجود دارد. بنابراین قیمت بیت کوین در بلاک چین بایننس BTCB باید خیلی به قیمت بیت کوین BTC در شبکه اصلی نزدیک باشد. با انجام این کار، این دارایی‌ها به زنجیره بایننس منتقل می‌شوند.
خلاصه نکات مهم زنجیره هوشمند بایننس
به طور کلی اسمارت چین بایننس هم مانند هر شبکه‌ی دیگری از نقاط ضعف و قدرتی برخوردار است که به صورت خلاصه به آن می‌پردازیم.
مزایا:
- سرعت بالا
- کارمزد کم
- امکان استفاده از قابلیت های سیستم های مالی غیرمتمرکز در حوزه کریپتو در قالب یک سیستم شبه متمرکز
معایب:
- ریسک از بین رفتن شبکه!
- ریسک بسیار بالای بلوکه اموال!
- ریسک بالای کلاهبرداری!
تجارب متعددی در مورد بحث سانسور و بلوکه در این شبکه از جمله DApp به نام slavery یا اپلیکیشن دیگری به نام Tanks of Tiananmen وجود دارد که ریسک های گفته شده در بالا را نه در سطح تئوری بلکه در عمل به اثبات می رساند.
سخن آخر
زنجیره هوشمند بایننس تا حد زیادی قابلیت‌های زنجیره بایننس را افزایش داده و آن را به مجموعه‌ای از پروتکل‌های پیشرفته پیوند میدهد. هرچند بر خلاف تصور عمومی این شبکه به هیچ وجه ماهیت غیرمتمرکز نداشته و ریسک های متعددی برای کاربران ایجاد می نماید. به ویژه کاربران ایرانی که در حال حاضر به دلیل مشکلات تحریم با محدودیت های شدیدی از سمت بایننس مواجه شده اند و قرادادهای رصد متعددی نیز توسط بایننس با شرکت های آنالیز زنجیره به ویژه بر روی شبکه اسمارت چین خودشان منعقد گردیده است.
ما در آرمانیکس، به واسطه درخواست طیف وسیعی از کاربران خود امکان انتقال از طریق شبکه بایننس اسمارت چین را برای کوین هایی که انتقال آنها هزینه ی بالایی به کاربران ایرانی متحمل می کند، ایجاد نمودیم. اما همانطور که در بالا نیز مکرراً تأکید شده است این شبکه به هیچ وجه برای نگهداشت دارایی در میان‌مدت و بلندمدت مناسب نیست و توصیه می‌شود صرفاً برای مقاصد جابه‌جایی از آن استفاده شود. توکن‌های معادل این شبکه در صورتی که مشکلی برای اکسچنج بایننس به وجود آید با توجه به ماهیت پل‌های تبدیل این شبکه، ممکن است ارزش خود را به کلی از دست داده و دارایی شما نیز از بین برود. لذا همواره، کوین شبکه اصلی را نگهداری کنید.
